Konuşarak Öğren'i Ücretsiz Deneyin
İngilizce Geçmiş Zaman
İngilizce dilbilgisi konularında başlangıç seviyesinden hemen sonra görülen İngilizce Geniş Zaman konusundan sonra İngilizce Geçmiş Zaman konusuna geçilir. Henüz başlangıç seviyesini yeni atlatmış birinin hemen böyle bir geçiş yapması doğru mudur tartışılır, ama tenseler olmadan İngilizce de olmaz.
Bu yazımızda İngilizce Geçmiş Zaman yani Simple Past Tense ne tür durumlarda kullanılır, dilbilgisi kuralları nedir çok detaya inmeden inceleyeceğiz. Detaya inmeden diyorum, çünkü aşağıda bahsedeceğimiz konuları iyi bilmeniz durumunda fazla detay bilmenize gerek kalmayacak.
İngilizce Geçmiş Zaman Kullanılması Gereken Durum
İngilizce Geçmiş Zaman kullanmanız gereken durumlar, geniş zamana kıyasla oldukça basit. Adından da anlaşılacağı gibi geçmişteki olayları anlatırken kullanıyoruz bu zaman çekimini. Ama şöyle bir noktaya dikkat etmemiz gerekli: İngilizce Geçmiş Zaman kullandığımız eylemler geçmişteki belirli bir zamanda başlamış ve yine geçmişteki belirli bir zamanda bitmiş olmalıdır.
Bu husus neden bu kadar önemli? Sadece geçmişteki her şeyde İngilizce Geçmiş Zaman kullanıyoruz desek yetmez mi? Yetmez. Bu yazıda değinmeyeceğiz ama ilerleyen yazılarda geçmiş zamanın “perfect” ya da “progressive” halini gördüğümüzde niçin eylemin geçmişte başlayıp geçmişte bitmiş olması önemli, anlayacağız.
Şimdi ne demek istediğimizi örneklerle pekiştirelim:
Örnek 1: Geçmişte tek bir anda olan eylem
I saw a movie yesterday.
(Dün bir film izledim. Filmi izlemeye dün, yani geçmiş zamanda başladım ve filmi izleme eylemi dün bitti. Ben bu eylemden şu anda bahsediyorum ama eylem geçmişte başladı ve geçmişte bitti. Günümüzle bir alakası yok.)
Örnek 2: Geçmişte ardı ardına olan eylemler
She arrived at the airport and 9:00, checked into the hotel at 10:00 and went out to see her friends at 11:00.
(Arkadaşa Jane diyelim, Jane sabah 9:00’da havaalanına vardı, 10:00’da oteline giriş yaptı ve 11:00’de arkadaşlarıyla görüşmek için dışarı çıktı. Burda Jane hangi eylemi ne zaman ve ne kadar uzunlukta yaptı DEĞİL. Burda önemli olan Jane’in tüm bu eylemlere geçmişte başlayıp geçmişte bitirmesidir. Jane bu 3 eylemi de geçmişte yapıp bitirdi, bu eylemlerin günümüzle bir ilgisi yok)
Örnek 3: Geçmişte uzun bir zaman yapılan eylemler
Mark studied Korean for five years in Seoul.
(Mark Seul şehrinde 5 yıl boyunca Korece öğrenmiş. Aferin Mark’a. Şimdi aklımız biraz karışabilir, çünkü Mark bahsi geçen eylemi 5 yıl boyunca yapmış. Biliyoruz ki bir eylemi uzun uzun yapmak “perfect tense” belirtisi. Ama kuralımız neydi? Bir eyleme geçmişte başlayıp yine geçmişte bitirmek. Mark Korece öğrenmeye geçmişte başladı ve bu öğrenim süreci geçmişte bitti. Bu da kullanmamız gereken zamanı İngilizce Geçmiş Zaman yapıyor)
Evet, İngilizce Geçmiş Zaman’ın kullanıldığı eylemlerin geçmişte başlayıp geçmişte bittiği konusunun altını çizdik. Şimdi sıra dilbilgisi kurallarında.
İngilizce Geçmiş Zaman Kullanım Kuralları
I worked hard for this.
You said no yesterday.
He believed in her.
She believed in him.
You walked past me the other day.
They noticed something unusual, something weird.
Sanki farklı bir şey var, değil mi? Evet he, she, it ile başlayan cümleleri diğerlerinden ayırmadık. Diğer çoğu zaman çekiminin aksine, İngilizce Geçmiş Zaman’da he, she, it üçlüsünün olduğu fiileri ayrı çekimlemiyoruz. Burada herkes eşit. Her fiil aynı kurallara tabi. Bu kurallara ise aşağıda değiniyoruz.
İngilizce Geçmiş Zaman ekleri “-d”,“-ed” ve “-ied” olmak üzere üçe ayrılıyor gibi görünse de aslında hepsi de “-ed” takısının fiil sonuna göre değişime uğramış halleri. Diğer zaman çekimi konularında olduğu gibi burada da fiilin son harflerine göre belirleniyor hani eki alacağı.
Sonu Sessiz “e” ile Biten Fiiller
Sessiz “e” ile ne demek istiyoruz? Sessiz “e”, fiilin sonunda bulunan fakat telaffuz edilirken yutulan bir harftir. Böyle durumlarda “e” harfini atıyoruz ve fiile “-ed” takısını ekliyoruz.
Cared, decided, introduced, realized, used bu kurala örneklerden.
Sessiz “e” kuralını bilmiyorsak bazi fiilerin “-d” eki aldığını düşünmüş olabiliriz. Fakat İngilizce Geçmiş Zaman’da “-d” eki yok, “-ed” eki var ve fiilin çekimli halinde gördüğümüz “e” “-ed” takısındaki “e” harfi.
Sonu Sessiz Harftan Sonra “y” ile Biten Fiiller
Hatırlarsanız İngilizce Geniş Zaman konusunda da vardı aynı kural. Buradaki kural da hemen hemen aynı. Fiilin sonunda sessiz harften sonra bir “y” harfi var ise “y” harfini atıyoruz ve “-ied” takısını ekliyoruz.
Copied, denied, partied, studied, worried bu kurala örneklerden. Dikkat ederseniz bu kelimelerin çekimli halini telaffuz ederken zaten bir “y” sesi çıkıyor.
Sonu “w”, “x”, “y” Harflerinden Biriyle Biten Fiiller
Şimdi İngilizce Geçmiş Zaman konusuna özel bir kurala geldik. Eğer fiilimiz tek heceliyse ve fiilin son harfi “x”, “w” ve “y” harflerinin dışında bir sessiz harf ise (önünde de sesli harf olmalı tabi) harf ise, son harfi tekrarlıyor ve “-ed” ekliyoruz. Ama unutmayalım: bunu yalnızca tek heceli fiillerde uyguluyoruz. Biraz karışık gibi görünse de aslında değil: tek heceli, son harf x,w,y dışında bir sessiz harf olmalı ve bu sessiz harfin önündeki harf sesli olmalı.
Bagged, napped, petted, robbed, shopped bu kurala örneklerden.
Sonu Sesli Harften Sonra Sessizle Biten ve İkinci Hecesi Vurgulanan Fiiler
Bu kuralımız da biraz karışık gelebilir. Ama unutmayalım: ezberlemeden önce kuralları anlamalıyız. Fiilimiz iki heceliyse, son harfi sesli harften sonra gelen siz sessiz harf ise ve ikinci hecemiz vurgulanıyorsa, son harfi tekrarlıyor ve “-ed” ekliyoruz.
Admitted, regretted, preferred, formatted, concurred bu kurala örneklerden.
Sonu “c” ile Biten Fiiller
Çok nadir olsa da bazı kelimelerin son harfi “c”. Böyle durumlarda “c” harfinin hemen ardından “k” harfi ekliyor ve ancak ondan sonra “-ed” takısını getiriyoruz.
Mimicked, picnicked, panicked, trafficked bu kurala örneklerden.
Yazımızın sonuna kadar sabırla okuduk. Şimdilik çok karışık görünse de anladıktan sonra bu kurallar size de çok kolay gelecek. İngilizce Geçmiş Zaman hiç de gözünüzde büyüttüğünüz gibi zor değil. Pes etmeyelim.
Online İngilizce Konuşma Kursu: Konuşarak Öğren